นโยบายฟรีวีซ่าไม่ว่าระหว่างประเทศใดย่อมสร้างความยินดีปรีดาให้กับทั้งสองฝ่าย เพราะนั่นไม่ใช่แค่การทำให้ประชาชนเดินทางไปมาหาสู่กันง่ายขึ้น แต่ยังมีเรื่องของการแลกเปลี่ยนทางธุรกิจ การท่องเที่ยว เศรษฐกิจและวัฒนธรรมตามมา

 

ในโอกาสที่สมาคมผู้สื่อข่าวไทย-จีน จัดงานสัมมนา “ฟรีวีซ่าไทย-จีน สายสัมพันธ์ยั่งยืนเศรษฐกิจมั่งคั่ง” หาน จื้อเฉียง เอกอัครราชทูตสาธารณรัฐประชาชนจีนประจำประเทศไทย แสดงปาฐกถาพิเศษในหัวข้อ “ความสัมพันธ์ไทย-จีน ด้านวัฒนธรรมและเศรษฐกิจ” มีนัยที่น่าสนใจในหลายประเด็น  รวมถึงผลจากนโยบายฟรีวีซ่า

 

ฟรีวีซ่า นัยสำคัญเชิงสัญลักษณ์ :

 

หาน กล่าวว่า ตั้งแต่วันที่ 1 มีนาคมปีนี้ การยกเว้นการตรวจลงตราระหว่างจีนและไทยมีผลบังคับใช้ ทั้งสองประเทศได้เข้าสู่ยุคปลอดวีซ่า สิ่งนี้ไม่เพียงเอื้อต่อความร่วมมือด้านการท่องเที่ยวและการแลกเปลี่ยนบุคลากรระหว่างทั้งสองประเทศเท่านั้น แต่ยังส่งเสริมการแลกเปลี่ยนอย่างครอบคลุมในทุกสาขาซึ่งมีความสำคัญเชิงสัญลักษณ์สำหรับการบูรณาการความร่วมมือระหว่างจีนกับไทยและภูมิภาคนี้ด้วย 

 

“ความสัมพันธ์จีน-ไทยมีแนวโน้มไปในทิศทางที่ดี ประชาชนของทั้งสองประเทศล้วนยินดีกับสิ่งนี้”  ทูตจีนกล่าวและชวนมองไปถึงอนาคตความสัมพันธ์ระหว่างสองประเทศ  เริ่มต้นจากความร่วมมือที่เป็นประโยชน์ร่วมกันระหว่างจีนและไทย 

 

ทูตกล่าวว่า จีนเป็นคู่ค้ารายใหญ่ที่สุดของไทย เป็นแหล่งเงินทุนต่างชาติหลักของไทย และเป็นตลาดแหล่งท่องเที่ยวหลักของไทย ในปี 2566 ยอดมูลค่าการค้ารวมระหว่างจีนและไทย อยู่ที่ 126,300 ล้านดอลลาร์  ซึ่งจีนส่งออกให้ไทยคิดเป็นมูลค่า 75,700 ล้านดอลลาร์  และนำเข้าจากไทยคิดเป็นมูลค่า 50,600 ล้านดอลลาร์ จีนได้ดุลการค้า 25,100 ล้านดอลลาร์  บริษัทจีนลงทุนโดยตรงในไทยโดยมีมูลค่า 4,600 ล้านดอลลาร์  เพิ่มขึ้นจากปีที่ผ่านมา 109% นักท่องเที่ยวจีนเดินทางมาเยือนไทย 3.52 ล้านคน สร้างรายได้ 196,700 ล้านบาท (ประมาณ 5,400 ล้านดอลลาร์)

 

 

จีนไม่แสวงหาได้ดุลการค้าไทย :

 

หานยืนยันว่า การค้าจีน-ไทยเป็นประโยชน์ร่วมกัน สร้างผาสุกแก่ประชาชนทั้งสอง และกระตุ้นการพัฒนาของทั้งสองประเทศ 

 

“บางคนเห็นว่าไทยขาดดุลการค้าจีนก็ตั้งข้อสงสัยว่าไทยเสียเปรียบและจีนได้เปรียบ ซึ่งการมองเช่นนี้อาจไม่ถูกหลักวิทยาศาสตร์”  หานกล่าวพร้อมอธิบายว่า ปัจจุบันชาวปักกิ่งนิยมนำทุเรียน มังคุด และผลไม้เมืองร้อนอื่นๆ ของไทยมาเป็นของฝากเวลาไปเยี่ยมญาติหรือเพื่อน เพราะผลไม้เหล่านี้นอกจากหาได้ยากแล้ว ยังอร่อยอีกด้วย นี่เป็นความสุขที่สินค้าเกษตรของไทยนำมาสู่ผู้บริโภคชาวจีน 

 

ในอีกด้านหนึ่ง ทุกท่านคงทราบกันดีว่า ตลาดการส่งออกสินค้าเกษตรในการค้าระหว่างประเทศจะมีการแข่งขันค่อนข้างดุเดือด แต่เฉพาะจีนประเทศเดียวก็ได้นำเข้าสินค้าเกษตรส่งออกของไทยมากกว่า 40% 

 

นำเข้าสินค้าจีนช่วยส่งออกไทย :

 

นอกจากนี้ การนำเข้าสินค้าจีนมายังไทยที่เป็นสัดส่วนค่อนค้างมาก คือวัตถุดิบและชิ้นส่วน การนำเข้าสินค้าเหล่านี้จะถูกนำไปผลิตและแปรรูปโดยบริษัทในไทยก่อนที่จะส่งออกด้วยมูลค่าที่เพิ่มขึ้น ยกตัวอย่างเช่น ในปี 2566 ไทยนำเข้าแผ่นซิลิคอนจากจีนเป็นมูลค่า 1,295 ล้านดอลลาร์  และส่งออกแบตเตอรี่โซล่าเซลล์เป็นมูลค่า 2,920 ล้านดอลลาร์  การนำเข้าสินค้าจากจีนหมวดนี้โดยแท้จริงแล้วจะช่วยสร้างมูลค่าการผลิตและการส่งออกมากขึ้นให้ไทย 

 

ไทยได้ดุลบริการ :

 

ทูตจีนกล่าวต่อไปว่า เมื่อมองความสัมพันธ์เศรษฐกิจการค้าระหว่างประเทศ ต้องดูภาพรวมของดุลการชำระเงิน นอกจากการค้าสินค้าแล้ว ต้องดูธุรกิจบริการและการลงทุนโดยตรงด้วย ซึ่งสองด้านนี้ไทยได้ดุลอยู่ไม่น้อย 

 

ปีที่แล้วนักท่องเที่ยวจีนใช้จ่ายในไทย 5,400 ล้านดอลลาร์ การลงทุนโดยตรงของบริษัทจีนในไทยมีมูลค่า 4,600 ล้านดอลลาร์ สองกรณีนี้ถือเป็นตัวอย่างที่เห็นได้อย่างเป็นรูปธรรม 

 

“ผมจำเป็นต้องชี้ชัดว่า จีนไม่แสวงหาการได้ดุลการค้าจากไทย อีกทั้งเปิดรับสินค้าไทยมาโดยตลอดและจะเปิดรับต่อไปในอนาคต”

 

แจงสินค้าจีนไม่ได้ทุ่มตลาดอีคอมเมิร์ซ :

 

ทูตจีนอ้างถึงรายงานข่าวมากมายบนหน้าสื่อและอินเทอร์เน็ต เกี่ยวกับการส่งออกสินค้าราคาถูกของจีนมายังประเทศไทยจำนวนมาก ส่งผลกระทบต่อผู้ผลิตไทยที่ผลิตสินค้าที่คล้ายกันและบางส่วนก็เกี่ยวข้องกับการละเมิดครื่องหมายการค้า การไม่ปฏิบัติตามมาตรฐาน การหลบเลี่ยงภาษี และการกระทำที่ผิดกฎหมายรูปแบบอื่น ๆ

 

“ผมอยากแสดงความคิดเห็นส่วนตัวเกี่ยวกับเรื่องนี้ว่า ประการแรก กิจกรรมทางเศรษฐกิจและการค้าระหว่างประเทศควรดำเนินการภายใต้กฎระเบียบต่างๆ นี่เป็นข้อเรียกร้องที่รัฐบาลจีนมีต่อธุรกิจจีนและพลเมืองจีนที่ไปต่างประเทศตลอดมา เราสนับสนุนให้ฝ่ายไทยปราบปรามปัญหาการนำเข้าสินค้าจีนที่ผิดกฎหมายทุกรูปแบบ”

 

ย้ำเศรษฐกิจการค้าต้องเคารพกฎระเบียบ :

 

ประการที่สอง ความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการค้านั้นมีกฎระเบียบทางการค้าและมีการแข่งขันทางธุรกิจเป็นเรื่องธรรมดา ซึ่งควรให้ความเคารพในจุดนี้ ความร่วมมือที่เป็นประโยชน์บางครั้งอาจมีปัจจัยลบอยู่บ้าง เรื่องที่คนส่วนใหญ่พอใจมักมีคนส่วนน้อยไม่พอใจอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ จึงต้องมีการควบคุมและจัดการอย่างองค์รวม 

 

ประการที่สาม นโยบายปลอดภาษีนำเข้าสินค้ามูลค่าไม่สูงของไทยถือเป็นสิ่งที่เป็นประโยชน์ต่อประชาชนและเป็นมาตรการที่จำเป็นในการส่งเสริมการพัฒนาอีคอมเมิร์ซ ฝ่ายจีนเองก็มีนโยบายคล้ายๆ กัน ปัญหาการหลบเลี่ยงภาษีของนักธุรกิจที่ไร้ศีลธรรมสามารถป้องกันได้ด้วยการเสริมสร้างความเข้มแข็งในการบังคับใช้กฎหมายเพื่อให้ได้ผลกำไรและป้องกันผลเสียที่อาจเกิดขึ้น

 

การลงทุนของจีนช่วยไทยพัฒนา :

 

การลงทุนของบริษัทจีนช่วยให้ประเทศไทยพัฒนา ไทยเป็นประเทศแรกๆ ที่ไปลงทุนในจีนหลังจีนเริ่มนโยบายปฏิรูปและเปิดประเทศ และในไม่กี่ปีมานี้ บริษัทจีนที่เข้ามาลงทุนในไทยได้เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว บริษัททุนจีนที่อยู่ในประเทศไทยจากทะเบียนของ สถานเอกอัครราชทูตจีน ประจำประเทศไทย ปัจจุบันมีมากกว่า 850 บริษัท 

 

นอกจากบริษัททางการเงินและการบินจำนวนหนึ่งแล้ว ที่เหลือส่วนใหญ่ดำเนินธุรกิจในภาคการผลิตหรือการก่อสร้าง ผลิตภัณฑ์ที่พวกเขาผลิตขึ้นถูกจำหน่ายไปยังทั่วโลก ซึ่งช่วยเพิ่มขีดความสามารถในการสร้างรายได้จากการส่งออกของประเทศไทย เพิ่มโอกาสการเก็บภาษีและการจ้างงานให้ไทย และช่วยให้เยาวชนไทยหลายหมื่นคนได้รับการถ่ายทอดความรู้ด้านทักษะทางเทคโนโลยีที่สำคัญ ตลอดจนดำเนินกิจกรรมสาธารณกุศลในสังคมไทยอย่างแข็งขัน ซึ่งได้รับการยกย่องเป็นอย่างดี

 

หัวเว่ย อยู่ไทยเพื่อไทย :

 

ดังที่ทุกท่านทราบกันดีว่า ประเทศไทยเป็นประเทศแรกในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่เปิดตัว 5G เชิงพาณิชย์ ขณะนี้กำลังทำงานอย่างหนักเพื่อสร้างเทอร์มินัลอัจฉริยะ โรงพยาบาลอัจฉริยะ เกษตรกรรมอัจฉริยะ และเหมืองอัจฉริยะเพื่อใช้ 5G เสริมพลังให้กับทุกสาขาอาชีพ นี่คือความสำเร็จอันยิ่งใหญ่ในการพัฒนาของไทย และบริษัทจีนก็ได้มีส่วนร่วมในเรื่องนี้ 

 

บริษัท Huawei ในฐานะหนึ่งในบริษัททุนจีนที่เข้ามาในตลาดของไทยในช่วงต้นๆ ได้ยึดมั่นในพันธกิจ “อยู่ไทยเพื่อไทย”หรือ “Grow in Thailand, Contribute to Thailand”และช่วยให้ประเทศไทยสร้างโครงสร้างพื้นฐานด้านเทคโนโลยีการสื่อสารหรือ ICT ระดับชั้นนำของโลก 

 

นอกจากนี้ยังได้ก่อตั้ง Huawei ASEAN Academy และได้ฝึกอบรมผู้มีความสามารถด้านเทคโนโลยีดิจิทัลให้กับประเทศไทยไปแล้วกว่า 70,000 คนในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา

 

รถยนต์จีนหนุนไทยศูนย์กลางอีวี :

 

ประเทศไทยเป็นผู้ผลิตและส่งออกรถยนต์รายใหญ่ที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในยุคของยานพาหนะเชื้อเพลิง ทุนส่วนใหญ่มาจากญี่ปุ่น อย่างไรก็ตาม บริษัทรถยนต์จีนได้เป็นผู้นำในยุคของรถยนต์ไฟฟ้า บริษัท SAIC ,GWM ฯลฯ ได้ลงทุนและตั้งโรงงานผลิตรถยนต์ไฟฟ้ารายแรกในประเทศไทย ในปี 2566 ยอดจำหน่ายรถยนต์ไฟฟ้า 100% ในไทยอยู่ที่76,000 คัน ซึ่งประมาณ 80% เป็นแบรนด์จีน

 

ประเทศไทยมุ่งมั่นที่จะเป็นศูนย์กลางการผลิตรถยนต์ไฟฟ้าในภูมิภา หลายๆบริษัทรถยนต์ของจีนกำลังพยายามผลิตรถยนต์ไฟฟ้าโดยปรับให้เข้ากับท้องถิ่น (Localization) พวกเขาจะกลายเป็นพลังใหม่ของการปรับเปลี่ยนสู่การพัฒนาสู่อุตสาหกรรมพลังงานใหม่และการพัฒนาเศรษฐกิจสีเขียวของไทย

 

ทุนจีนถูกกฎหมาย ไม่ใช่ ‘ทุนจีนสีเทา’ :

 

เมื่อพูดถึงบริษัทจีนที่ลงทุนในไทย มีประเด็นหนึ่งที่ผมอยากจะแสดงจุดยืน เป็นเวลากว่าหนึ่งปีแล้วที่สื่อท้องถิ่นมักกล่าวถึงประเด็น “ทุนสีเทา”และยังมีชาวจีนที่ชื่อตู้ห่าว (ซึ่งในความเป็นจริง บุคคลนี้ได้สัญชาติไทยมาหลายปีแล้ว) ถูกตำรวจจับในข้อหามีส่วนร่วมในอุตสาหกรรมสีเทา ทำให้คำว่า “ทุนจีนสีเทา” กลายเป็นคำที่ใช้กันถี่ในข่าวและการแสดงความเห็นในที่สาธารณะของผู้คน 

 

ผมเข้าใจว่าคำว่า “ทุนสีเทา” หมายถึงผู้ดำเนินธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับสื่อลามก การพนัน และยาเสพติด กฎหมายจีนห้ามมิให้ดำเนินธุรกิจเกี่ยวกับสื่อลามก การพนัน และยาเสพติดโดยเด็ดขาด และดำเนินการปราบปรามกิจกรรมเหล่านี้อย่างเด็ดขาด เราสนับสนุนให้ฝ่ายไทยปราบปรามพฤติกรรมที่ผิดกฎหมายเหล่านี้ และในความเป็นจริงแล้วหน่วยงานบังคับใช้กฎหมายของจีนและไทยได้ร่วมมือกันในเรื่องนี้อย่างใกล้ชิดอยู่แล้ว

 

ทุนจีนเหมือนป่าไม้ ทุนสีเทาแค่วัชพืช :

 

ผมเห็นว่าเราจำเป็นต้องเน้นย้ำว่ากิจกรรมทางธุรกิจของบริษัทจีนที่ลงทุนในไทยนั้นโดยส่วยใหญ่แล้วถูกกฎหมายและเป็นไปตามข้อกำหนดและเป็นประโยชน์ต่อประเทศและประชาชน ถ้ามีชาวจีนที่เข้าไปเกี่ยวข้องกับ “อุตสาหกรรมสีเทา”ก็นับว่ามีปริมาณน้อยมาก หากเปรียบการลงทุนของบริษัทจีนในประเทศไทยเป็นเหมือนป่าไม้ ผู้ที่เกี่ยวข้องกับ “ทุนสีเทา” ก็เป็นเพียงแค่ใบหญ้าซึ่งเป็นวัชพืชที่มีพิษเท่านั้น การปกป้องป่าไม้ ไม่ใช่ถางป่าทั้งหมดเพื่อกำจัดวัชพืชที่มีพิษ 

 

เชื่อมต่อเปิดโลกใหม่ ความร่วมมือจีน-ไทย :

 

ในปี พ.ศ. 2556 ประธานาธิบดีจีนสี จิ้นผิง ได้เสนอความริเริ่ม “หนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง” ซึ่งได้รับการตอบรับอย่างดีจากประเทศต่างๆ ตามเส้นทางดังกล่าว รวมทั้งประเทศไทยด้วย ในช่วงเวลา 10 ปีที่ผ่านมา “การเชื่อมต่อ” มีความก้าวหน้าอย่างมาก รถไฟจีน-ลาวจะเปิดดำเนินการอย่างเป็นทางการในวันที่ 3 ธันวาคม 2564 และรถไฟความเร็วสูงจาการ์ตา-บันดุงของอินโดนีเซียเริ่มดำเนินการอย่างเป็นทางการในวันที่ 18 ตุลาคม 2566 

 

เร่งมือรถไฟจีน-ไทย :

 

รถไฟจีน-ไทยเริ่มการก่อสร้างในปี 2560 กล่าวกันว่าความคืบหน้าของการก่อสร้างรถไฟจีน-ไทยล่าช้า แต่รัฐบาลไทยก็เน้นย้ำหลายครั้งว่ารัฐบาลไทยให้ความสำคัญอย่างยิ่งต่อโครงการนี้ ขณะนี้ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องกำลังทำงานอย่างหนักเพื่อแก้ไขปัญหาที่มีอยู่และมีแนวโน้มเร่งดำเนินการให้มีความคืบหน้า 

 

ในขณะที่การพัฒนาการเชื่อมต่อทางกายภาพ ก็ยกระดับการเชื่อมต่อเชิงนโยบายและกฎระเบียบเช่นกัน ความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจระดับภูมิภาค (RCEP) มีผลบังคับใช้อย่างสมบูรณ์ และมีการริเริ่มการเจรจาเพื่ออัพเกรดข้อตกลงการค้าเสรีจีน-อาเซียนเวอร์ชัน 3.0 ประเทศที่เกี่ยวข้องยังหารือเกี่ยวกับการดำเนินการตามมาตรการอำนวยความสะดวกในการเข้า-ออก การตรวจสอบร่วมกัน และการขนส่งแบบผสมผสานร่วมกัน

 

ไทยศูนย์กลางเชื่อมต่อตลาดจีน :

 

ประเทศไทยตั้งอยู่ในใจกลางเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และเป็นศูนย์กลางของอินโดจีนจึงมีทำเทที่ตั้งที่เป็นศูนย์กลางในการเชื่อมต่อโครงข่ายของภูมิภาค

 

ถ้ามองไปข้างหน้าเมื่อรถไฟจีน-ไทยสร้างเสร็จระบบขนส่งระหว่างจีนลาวและไทยจะเชื่อมต่อกันจะทำให้อินโดจีนและแม้แต่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้สามารถเชื่อมต่อกับตลาดจีนอันกว้างใหญ่ได้อย่างมีประสิทธิภาพซึ่งถึงตอนนั้น การไปมาหาสู่ของผู้คนและโลจิสติกส์จะเป็นอีกภาพหนึ่งและเป็นภาพของความเจริญรุ่งเรืองร่วมกันจะปรากฏอย่างแน่นอน