อุตสาหกรรมแผ่นวงจรพิมพ์ หรือ PCB (Printed Circuit Board) ถือเป็นหัวใจสำคัญของการผลิตอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์และเทคโนโลยีสารสนเทศ และเป็นอุตสาหกรรมแขนงสำคัญของประเทศไทย ที่น่าจะต้องมีการพัฒนา และส่งเสริมเพื่อสร้างรายได้เข้าประเทศ

 

แผ่นวงจรพิมพ์ทำหน้าที่เป็นฐานในการประกอบและเชื่อมต่อวงจรไฟฟ้าของอุปกรณ์ต่าง ๆ เช่น โทรศัพท์มือถือ คอมพิวเตอร์ บอร์ดประมวลผลในรถยนต์ (ECU) อุปกรณ์ทางการแพทย์ AI Server และอุปกรณ์รับส่งสัญญาณผ่านดาวเทียม เป็นต้น

 

การเริ่มต้นของอุตสาหกรรม PCB ในประเทศไทยเกิดขึ้นในทศวรรษที่ 1980 หรือประมาณปี 2523 โดยได้รับการสนับสนุนจากผู้ประกอบการไทยและต่างประเทศที่มีส่วนในการผลักดันการเติบโตของอุตสาหกรรมนี้

 

บทบาทของอุตสาหกรรม PCB ในเศรษฐกิจไทย อุตสาหกรรม PCB มีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศไทย โดยสร้างงานให้กับคนไทยหลายหมื่นคน และมีการส่งออกที่สำคัญไปยังตลาดต่างประเทศ มูลค่าการส่งออกของอุตสาหกรรม PCB รวมแล้วอยู่ที่ประมาณ 150,000 ล้านบาท

 

อุตสาหกรรมนี้ยังช่วยสนับสนุนการพัฒนาอุตสาหกรรมเทคโนโลยีและการสื่อสารของประเทศ นอกจากนี้ การลงทุนจากบริษัทต่างชาติยังมีบทบาทสำคัญในการยกระดับเทคโนโลยีและกระบวนการผลิตภายในประเทศ การพัฒนาอุตสาหกรรม PCB มีผลกระทบในหลายด้าน ได้แก่ 

 

1) การสร้างงานและการจ้างงาน : ปัจจุบันอุตสาหกรรม PCB สร้างงานให้กับคนไทยโดยประมาณ 120,000 คน ตั้งแต่แรงงานในสายการผลิต วิศวกร จนถึงผู้เชี่ยวชาญด้านการวิจัยและพัฒนา การขยายตัวของอุตสาหกรรมนี้ยังช่วยสร้างโอกาสในการจ้างงานใหม่ ๆ ที่มีทักษะสูง และเพิ่มโอกาสในการฝึกอบรมและพัฒนาทักษะให้กับแรงงานไทย

 

2) การส่งออกและรายได้จากต่างประเทศ : อุตสาหกรรม PCB ของไทยมีการส่งออกผลิตภัณฑ์ไปยังหลายประเทศทั่วโลก ทำให้มีรายได้จากการส่งออกเพิ่มขึ้น ช่วยเสริมสร้างเสถียรภาพทางเศรษฐกิจและเพิ่มรายได้จากต่างประเทศ นอกจากนี้ยังช่วยลดการขาดดุลทางการค้า และเกื้อหนุนธุรกิจที่เกี่ยวข้องภายในประเทศ

 

3) การพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรม : การลงทุนจากบริษัทต่างชาติช่วยนำเทคโนโลยีและนวัตกรรมใหม่ ๆ เข้ามาในประเทศ ทำให้ไทยมีโอกาสที่จะสามารถพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตที่ทันสมัย มีประสิทธิภาพ และมีมูลค่าสูงขึ้น

 

เช่น อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ใน Data Center AI Server ยานยนต์อัจฉริยะ สมาร์ทโฟน อุปกรณ์สื่อสารทางไกลผ่านดาวเทียม คอมพิวเตอร์ และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์อัจฉริยะ อุตสาหกรรม PCB จึงเป็นต้นทางที่สำคัญของระบบนิเวศสำหรับการวิจัยและพัฒนาในอุตสาหกรรมดิจิทัล การสื่อสาร และเทคโนโลยีแห่งอนาคต

 

4) การพัฒนาสู่มูลค่าเศรษฐกิจดิจิทัล : อุปกรณ์ PCB ถือเป็นกระดูกสันหลังของอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ทุกชนิด อุตสาหกรรม PCB มีส่วนสำคัญในการพัฒนาสู่เศรษฐกิจดิจิทัลของไทย โดยผลิตภัณฑ์ PCB เป็นส่วนประกอบสำคัญในอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์อัจฉริยะ (Smart Electronic) อุปกรณ์การสื่อสาร และเทคโนโลยีสารสนเทศ ที่เป็นพื้นฐานสำคัญของเศรษฐกิจดิจิทัล อุตสาหกรรมนี้จึงมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาและเปลี่ยนผ่านศักยภาพการสร้างมูลค่าเศรษฐกิจดิจิทัลแบบดั้งเดิม ไปสู่มูลค่าเศรษฐกิจดิจิทัลยุคใหม่ของประเทศ

 

ประเด็นสำคัญที่ทุกฝ่ายควรตระหนักก็คือ ตลาด PCB ทั่วโลกกำลังเติบโตอย่างมาก โดยคาดว่าจะมีมูลค่าถึง 3 ล้านล้านบาท หรือ 86.17 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ภายในปี 2026 ด้วยอัตราการเติบโตเฉลี่ยต่อปี (CAGR) ที่ 3.3% ตั้งแต่ปี 2021 ถึงปี 2026

 

ปัจจุบันนี้ HDI PCBs (High-Density Interconnect PCBs) ที่มีขนาดเล็กลง และมีประสิทธิภาพ ศักยภาพในการส่งสัญญาณมากขึ้น กำลังเติบโตขึ้นมาก ความเป็นอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่มีขนาดเล็ก ประสิทธิภาพสูง และน้ำหนักเบา กำลังเป็นที่ต้องการในตลาด โดยมีอัตราการเติบโตเฉลี่ยต่อปีที่คาดไว้ที่ 11.1%

 

แสดงให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงของอุตสาหกรรมไปสู่วงจรที่ซับซ้อนมากขึ้นแต่มีขนาดเล็กลง เช่นเดียวกับ Flexible PCBs ที่มีการออกแบบที่ยืดหยุ่นและโค้งงอได้ ก็กำลังเป็นที่ต้องการเพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะสินค้าเทคโนโลยีสวมใส่ (Wearable Device) อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์อัจฉริยะ และอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ทางการแพทย์

 

โดยมีตลาดที่คาดว่าจะเพิ่มขึ้นเป็น 5.3 แสนล้านบาท หรือ 15.29 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ภายในปี 2026 รวมไปถึงการเติบโตของความต้องการการใช้งาน AI โดยเฉพาะ Generative AI อย่างกลุ่มงาน GPT ที่ส่งผลให้เกิดการขยายตัวของ Data Center และอุปกรณ์ AI Compatible อีกหลากหลายรูปแบบ

 

ขณะที่อุตสาหกรรม PCB มีแนวโน้มที่ดี น่าจะเป็นตัวช่วยที่แข็งขันของเศรษฐกิจประเทศไทย แต่ในตัวอุตสาหกรรมเองก็มีปัญหาอุปสรรคอยู่ไม่น้อย ทั้งในเรื่องของเทคโนโลยีการผลิตที่ต้องการการพัฒนา การสนับสนุนจากภาครัฐ โดยเฉพาะในเรื่องการวิจัยเพื่อพัฒนา

 

รวมถึงการขาดแคลนแรงงานที่มีทักษะ ที่จะสามารถก้าวไปกับเทคโนโลยีใหม่ ๆ

 

มีรายละเอียดของปัญหาที่รอการปรับปรุง ส่งเสริมจากภาครัฐและในส่วนของอุตสาหกรรมเอง

 

เป็นเรื่องใหญ่ที่น่าจะต้องค้นคว้าหาคำตอบ หาแนวทางที่เหมาะสม เพื่อนำไปสู่การเติบโตทะลุเพดาน ข้อจำกัดต่าง ๆ

 

ขณะนี้ไทยมีส่วนแบ่งการตลาด หรือ Market Share ในการผลิต PCB อยู่ที่ 4% แต่ถ้ามีการลงทุนจากต่างประเทศ มีการเปิดโรงงานมากขึ้น จะทำให้มาร์เก็ตแชร์พุ่งได้ถึง 10-15% ไปยืนใกล้เคียงประเทศผู้นำในอุตสาหกรรมนี้อย่าง จีน เกาหลีใต้ และญี่ปุ่นได้

 

เป็นโจทย์ที่ท้าทายสำหรับเศรษฐกิจและภาคอุตสาหกรรมของประเทศไทย

 

ที่มา ประชาชาติธุรกิจ

วันที่ 28 สิงหาคม 2567