หลังวิกฤติโควิด-19 อุตสาหกรรมท่องเที่ยว กลับมาคึกคักอีกครั้ง ขณะเดียวกัน นักเดินทางมุ่งสู่ การท่องเที่ยวยั่งยืน มากขึ้น 3 ใน 5 ของนักท่องเที่ยว เลือกวิธีเดินทางหรือที่พักที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากกว่าแบบทั่วไป และ กว่า 7 ใน 10 หลีกเลี่ยงทางเลือกที่ไม่ยั่งยืน

 

ประเทศไทยมี อุตสาหกรรมการท่องเที่ยว ซึ่งดึงดูดชาวต่างชาติ การหลั่งไหลเข้ามาของนักท่องเที่ยวแม้จะสร้างการเติบโตทางเศรษฐกิจ แต่ในด้านสังคม สิ่งแวดล้อม ก็เป็นสิ่งที่เราไม่ควรมองข้าม โดยเฉพาะช่วงหลังโควิด-19 ที่เห็นได้ว่าการท่องเที่ยวกลับมาคึกคักอีกครั้ง

 

ข้อมูลจาก ธนาคารแห่งประเทศไทย เผยว่า แหล่งท่องเที่ยวสำคัญทั่วโลกที่มีปริมาณนักท่องเที่ยวสูง อาทิ เกาะฮาวาย มัลดีฟส์ บาหลี หรือแม้กระทั่งเกาะภูเก็ตของไทย ล้วนเผชิญปัญหานักท่องเที่ยวเกินระดับที่เหมาะสม (Over-tourism) ส่งผลเสียต่อทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นจุดขายเดิม ทำให้ความน่าสนใจในสายตาของนักท่องเที่ยวลดลง กระทบต่อการดำเนินธุรกิจในระยะยาวได้ ดังนั้น การท่องเที่ยวยั่งยืน จึงเป็นหนึ่งทางเลือกในโมเดลการปรับตัวของภาคธุรกิจ

 

การท่องเที่ยว ปล่อยคาร์บอน 8-11% :

 

ภาคการท่องเที่ยวปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์สู่ชั้นบรรยากาศคิดเป็น 8-11% ของการปล่อยก๊าซคาร์บอนฯ ทั้งโลกในปี พ.ศ. 2562 ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของภาวะโลกร้อน จึงหลีกเลี่ยงไม่ได้ที่ธุรกิจท่องเที่ยวต้องเข้ามามีบทบาทในการจัดการหรือดูแลประเด็นดังกล่าว

 

ขณะเดียวกัน ตลาดการท่องเที่ยวยั่งยืนของโลกมีแนวโน้มเติบโตสูง เฉลี่ยถึงปีละ 10% ในช่วงปี 2562-2566 โดยมีปัจจัยสนับสนุนจากพฤติกรรมนักท่องเที่ยวที่ให้ความสำคัญกับความยั่งยืนมากขึ้น จึงถือเป็นโอกาสสำคัญของภาคการท่องเที่ยวไทย

 

สอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs) ที่ไทยและอีก 192 ประเทศทั่วโลก ให้คำมั่น เพื่อให้บรรลุการพัฒนาทั้งด้านสังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม ภายในปี พ.ศ. 2573 ซึ่งครอบคลุมกิจกรรมทางเศรษฐกิจในทุกมิติ รวมถึงภาคการท่องเที่ยวที่ต้องดำเนินการให้สอดคล้องกับเป้าหมายดังกล่าว

 

นักท่องเที่ยว 69% ทองหาทริป ลดผลกระทบสิ่งแวดล้อม :

 

การสำรวจของ Expedia Group ร่วมกับ Wakefield Research ได้เปิดเผยรายงาน Sustainable Travel Study ซึ่งทำการสำรวจนักท่องเที่ยวทั่วโลกจำนวน 11,000 คน จาก 11 ประเทศ ได้แก่ แคนาดา สหรัฐอเมริกา เม็กซิโก บราซิล สหราชอาณาจักร ฝรั่งเศส เยอรมนี อินเดีย จีน ญี่ปุ่น และออสเตรเลีย ในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ – พฤษภาคม 2565 ในปี ค.ศ. 2022 ที่ผ่านมา พบว่า นักเดินทางได้ให้น้ำหนักกับแต่ละองค์ประกอบ ดังนี้

 

69% ของนักท่องเที่ยวมองหาทริปที่ช่วยลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม

 

66% ของนักท่องเที่ยวต้องการสนับสนุนเศรษฐกิจชุมชน

 

65% ของนักท่องเที่ยวสนใจวัฒนธรรมท้องถิ่นและความเป็นชุมชน

 

52% ของนักท่องเที่ยวอยากไปเยี่ยมชมสถานที่ที่ยังไม่เป็นที่รู้จัก

 

ตัวเลือกที่ “ยั่งยืน” จะถูกเลือกมากกว่า :

 

56% ของนักท่องเที่ยวมองหาตัวเลือกที่ส่งผลกระทบน้อยที่สุดต่อสิ่งแวดล้อม

 

51% ของนักท่องเที่ยวเลือกบริการที่ชุมชนเป็นเจ้าของหรือมีการส่งเสริมวัฒนธรรมท้องถิ่น

 

48% ของนักท่องเที่ยวอยากสนับสนุนเศรษฐกิจชุมชนมากเป็นพิเศษ

 

37% ของนักท่องเที่ยวให้น้ำหนักกับบริการที่สามารถชดเชยการปล่อยคาร์บอน

 

ขณะเดียวกัน ในช่วงปี ค.ศ. 2020 – 2022 พบว่า 3 ใน 5 ของนักท่องเที่ยวเลือกวิธีเดินทางหรือที่พักที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากกว่าแบบทั่วไป และ กว่า 7 ใน 10 ของนักท่องเที่ยวจะหลีกเลี่ยงจุดหมายปลายทางหรือเลิกใช้บริการขนส่งทันที หากเป็นทางเลือกที่ไม่ยั่งยืน นอกจากนี้ หลังโควิด-19 หลายคนมีความมุ่งมั่นอย่างแรงกล้าที่จะสนับสนุนการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน กว่า 65% จะสนับสนุนที่พักที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมในทริปถัดไป

 

ไทยมุ่งสู่การท่องเที่ยวยั่งยืน :

 

สำหรับประเทศไทยเอง ในปีที่ผ่านมา การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) มุ่งสู่ความยั่งยืนแบบทันที “Sustainably NOW” เป็นหนึ่งในกลไกสำคัญของ ททท. ในการผลักดันยุทธศาสตร์ใหญ่ “ยกระดับประเทศด้วยการท่องเที่ยว” ผ่านการส่งเสริมตลาด ยกระดับสินค้าและบริการทางการท่องเที่ยวของประเทศไทยให้ได้มาตรฐานและเป็นที่ยอมรับในระดับสากล สู่การทรานส์ฟอร์มเป็น “จุดหมายปลายทางที่มีคุณค่าสูงและความยั่งยืน” (High Value and Sustainable Tourism Destination) บนพื้นฐานการท่องเที่ยวเชิงประสบการณ์ตามเป้าหมายในปี 2567

 

สำหรับในปี 2567 ถือเป็นปีแห่งการเร่ง “ฟื้นฟู” (Resilience) โดย ททท. พลิกโฉมสู่ High Value and Sustainable Tourism ที่เน้นคุณค่าและความยั่งยืน ยกระดับอุตสาหกรรมท่องเที่ยว และ ททท. แบบ Moving forward to Better เดินหน้าต่อเนื่องสู่ก้าวต่อไปของการท่องเที่ยวไทยที่ดียิ่งขึ้น

 

มีหัวใจสำคัญอยู่ที่การสร้าง ระบบนิเวศทางการท่องเที่ยวใหม่ New Ecosystem ด้วยการลดการพึ่งพานักท่องเที่ยวจำนวนมาก สร้างรายได้จากนักท่องเที่ยวที่มีกำลังซื้อสูง พัฒนาห่วงโซ่อุปทานร่วมกับพันธมิตรในอุตสาหกรรมฯ ให้พร้อมรับกลุ่มนักท่องเที่ยวคุณภาพ รวมทั้งกระจายรายได้สู่ฐานรากอย่างทั่วถึงและเป็นธรรม เพื่อให้เกิดความสมดุลทั้งมิติความมั่งคั่งทางเศรษฐกิจ มิติสังคมอยู่ดีมีสุข มิติสิ่งแวดล้อมที่ดี และมิติภูมิปัญญา