กรมประมงแนะวิธีบริโภค "ซาชิมิ" หรือปลาดิบ ให้ปลอดภัยจากพยาธิ เตือนระวังอาจเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิต แนะควรเลือกบริโภคจากแหล่งที่เชื่อถือได้ มาจากฟาร์มที่ได้รับการรับรองมาตรฐานการปฏิบัติทางการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำที่ดี (GAP)

 

“ซาซิมิ” เป็นอาหารที่ได้จากการแล่เนื้อปลา หมึก หรือเนื้อสัตว์อื่นที่ยังสดอยู่เป็นชิ้นบาง ๆ และมักจะรับประทานคู่กับโชยุหรือซีอิ้วญี่ปุ่นและวาซาบิ ซึ่งซาชิมินั้นสามารถใช้ทั้งสัตว์น้ำทะเล สัตว์น้ำจืด และสัตว์น้ำกร่อยเป็นวัตถุดิบได้

 

แต่การบริโภคอาหารแบบดิบนั้นมีโอกาสที่จะพบพยาธิต่าง ๆ เช่น ในซาชิมิจากปลาหรือหมึกทะเลมักพบตัวอ่อนของพยาธิตัวกลม และพยาธิตืดปลา ส่วนซาชิมิจากปลาน้ำจืดและน้ำกร่อยนั้น มักพบพยาธิตัวจี๊ด พยาธิตืดปลา พยาธิใบไม้ตับ พยาธิใบไม้ปอด และพยาธิลำไส้แคปิลลาเรีย พบได้ทั้งในปลาทะเลและปลาน้ำจืด

 

 

หากบริโภคเข้าไปสามารถทำลายอวัยวะต่าง ๆ และอาจเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิต ประชาชนผู้บริโภคระมัดระวัง และเลือกบริโภคซาชิมิจากแหล่งที่เชื่อถือได้

 

อาการของผู้ที่บริโภคพยาธิ :

 

นายถาวร ทันใจ รองอธิบดีกรมประมง เปิดในฐานะโฆษกกรมประมง เล่าว่า ลักษณะและอาการของผู้ที่บริโภคพยาธิเข้าไปได้ ดังนี้

 

1). พยาธิตืดปลา 

เป็นพยาธิตัวแบนยาว ลำตัวเป็นปล้อง ยาวได้มากที่สุดประมาณ 150 เซนติเมตร หากบริโภคเข้าไปและเกิดการสะสมเป็นเวลานาน จะทำให้เกิดอาการท้องอืด แน่นท้อง เจ็บบริเวณชายโครงขวา ร้อนบริเวณหน้าท้อง ซึ่งหากปล่อยไว้นานจะมีอาการอักเสบของท่อน้ำดี ตัวเหลือง ตาเหลือง ตับโต มีไข้ บางรายอาจกลายเป็นมะเร็งท่อน้ำดีในตับ และอาจถึงตาย

 

2). พยาธิตัวจี๊ด 

มีลักษณะลำตัวกลมยาวประมาณ 1.5 – 3.0 เซนติเมตร หัวคล้ายลูกฟักทอง ทั้งหัวและตัวจะมีหนาม โดยพบตัวอ่อนของพยาธิในปลา เมื่อคนกินปลาซึ่งมีพยาธิระยะติดต่อเข้าไป

พยาธิจะคืบคลาน หรือไชไปตามอวัยวะต่าง ๆ ของร่างกาย หากเข้าสู่อวัยวะสำคัญอาจถึงตาย

 

3). พยาธิอะนิซาคิส 

เป็นพยาธิที่พบในปลาทะเลเขตอบอุ่นและเขตร้อน ลำตัวยาวประมาณ 1 – 2 เซนติเมตร บริเวณปากจะมีหนามขนาดเล็ก บริเวณปลายหางจะมีส่วนแหลมยื่นออกมา พยาธิชนิดนี้จะไชผ่านกระเพาะอาหารและลำไส้ ทำให้เกิดแผล และอาจมีเลือดออกในกระเพาะอาหาร ทำให้ปวดท้อง แน่นท้อง ท้องเสีย คลื่นไส้ และท้องอืด

 

4). พยาธิใบไม้ แบ่งได้ 2 ชนิด ได้แก่ พยาธิใบไม้ตับ เกิดจากการกินอาหารประเภทปลาน้ำจืดชนิดมีเกล็ด ที่มีตัวอ่อนของพยาธิใบไม้ตับ หากบริโภคปลาที่มีพยาธิชนิดนี้เข้าไปจะเกิดอาการ เช่น ท้องอืด แน่นท้อง เจ็บบริเวณชายโครงขวา ร้อนบริเวณหน้าท้อง และหากปล่อยไว้นานจะมีอาการอักเสบของท่อน้ำดี ตัวเหลือง ตาเหลือง ตับโต มีไข้ บางรายอาจกลายเป็นมะเร็งท่อน้ำดีในตับ และอาจถึงตายได้

 

ส่วนพยาธิใบไม้ปอด คนและสัตว์ติดต่อโดยการบริโภคปูและกุ้งน้ำจืดแบบดิบหรือกึ่งสุกกึ่งดิบ เช่น ปูน้ำตก ปูลำห้วย ปูป่า กุ้งฝอย ที่มีตัวอ่อนระยะติดต่อของพยาธิใบไม้ปอดอยู่ เมื่อบริโภคสัตว์น้ำเหล่านี้เข้าไป ตัวอ่อนระยะติดต่อของพยาธิจะไชทะลุผนังลำไส้เล็กส่วนต้นออกสู่ช่องท้อง ผ่านกระบังลม และเข้าฝังตัวในปอด ทำให้ปอดอักเสบ

 

คนไข้จะมีอาการเจ็บหน้าอก ไอเรื้อรังบางครั้งมีเลือดปนออกมากับเสมหะพยาธิอาจไชไปอยู่ที่อวัยวะอื่น เช่น ตับ ลำไส้ กล้ามเนื้อ เยื่อบุช่องท้อง และสมอง เป็นต้น ทำให้เกิดอาการผิดปกติของอวัยวะเหล่านั้น

 

5). พยาธิลำไส้แคปิลลาเรีย 

เมื่อปลากินไข่พยาธิเข้าไปจะฟักเป็นตัวอ่อนในปลา เมื่อคนบริโภคพยาธิชนิดนี้ พยาธิจะฝังอยู่ที่ลำไส้ ทำให้สูญเสียหน้าที่ในการดูดซึมอาหาร เกิดอาการท้องเสีย อุจจาระมีกากมาก บางรายถ่ายเหลวนานนับเดือน คลื่นไส้ เบื่ออาหารและอาจเป็นอันตรายถึงชีวิต

 

เตือนร้านอาหารเลือกซื้อวัตถุดิบมี GAP :

 

สำหรับผู้ประกอบการ ร้านค้า รวมถึงผู้บริโภค ควรบริโภคอาหารประเภทซาชิมิอย่างปลอดภัยโดยแช่แข็งที่อุณหภูมิ -35 องศาเซลเซียส นาน 15 ชั่วโมง หรือ -20 องศาเซลเซียส นาน 7 วัน ก่อนรับประทาน เพื่อทำให้พยาธิตาย

 

และควรเลือกซื้อสัตว์น้ำจากแหล่งที่เชื่อถือได้ และมาจากฟาร์มที่ได้รับการรับรองมาตรฐานการปฏิบัติทางการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำที่ดี (GAP) จึงจะปลอดภัยกับผู้บริโภค

 

ทั้งนี้ สามารถสอบถามข้อมูลการบริโภคสัตว์น้ำและผลิตภัณฑ์สัตว์น้ำอย่างปลอดภัย ได้ที่กลุ่มวิจัยความปลอดภัยสัตว์น้ำและผลิตภัณฑ์ กองวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีอุตสาหกรรมสัตว์น้ำ โทรศัพท์ 0 2940 6130 – 45 ต่อ 4209 หรือทางอีเมล ftdd@fisheries.go.th

 

หวังว่าจากนี้ บริโภคจะสามารถเลือกซาชิมิได้ถูกวิธี จากแหล่งที่เชื่อถือได้ บริโภคอร่อยและช่วยลดอันตรายต่อชีวิตด้วย

 

ที่มา ประชาชาติธุรกิจ

วันที่ 23 เมษายน 2566